Rusya’nın ilhak ettiği Ukrayna’nın Luhansk ve Donetsk bölgelerinde üretilen en az 14,3 milyon dolar değerinde kömürün Türkiye’ye ihraç edildiği ileri sürüldü.
Reuters haber ajansının Rusya gümrük verilerine dayandırdığı haberine göre, Şubat-Temmuz 2023 döneminde Ukrayna’nın ayrılıkçı Donetsk ve Luhansk bölgelerinden gelen 160 bin 400 ton kömür Türkiye’ye vardı. Söz konusu gümrük verilerinde listelenen üç üretici bu dönemde iki bölgeden Türkiye’ye kömür sevk ettiklerini doğruladı. Türkiye’nin Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ise konuyla ilgili yorum taleplerine yanıt vermedi.
‘TOPLAM SEVKİYATIN YÜZDE 95’İNİ OLUŞTURDU’
Türkiye’nin Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Avrupa Birliği’nin (AB) aksine Rusya veya Rusya kontrolündeki Ukrayna bölgeleriyle ticarete sınırlandırma getirmediğini hatırlatan ajans, Washington’ın şirketlere Rusya’nın savaşına yardım etmeme ya da yaptırımları delmesine yardımcı olmama konusunda uyarıda bulunduğuna işaret etti.
Reuters’ın incelediğini ifade ettiği veriler, en az 10 üreticinin ürettiği kömürün Şubat-Temmuz döneminde Türkiye’ye geldiğini gösterdi. Buna göre, Türkiye bu dönemde ilhak edilen bölgelerin en büyük ihracat adresiydi. Bu dönemde Türkiye’ye yapılan sevkiyat toplam sevkiyatın yüzde 95’ini oluşturuyordu. Interfax’ın Rusya şirketlerine ilişkin Spark veritabanına göre, kömür satan şirketler Rusya ve ilhak edilmiş Ukrayna topraklarında kayıtlı. Gümrük verilerine göre, satın alan şirketler de Hong Kong, Birleşik Arap Emirlikleri, Belize ve British Virgin Adaları’na kayıtlı. Listede herhangi bir Türk şirketinin olmadığı bilgisi de paylaşıldı.
‘İKİ ŞEHİR ÜZERİNDEN SEVK EDİLDİ’
Reuters, kömürü satın alanlarla ilgili herhangi bir iletişime ulaşamadığını ve bu sevkiyatlardan en son kimin yararlandığını bulamadığını aktardı. Ayrılıkçı ‘Donetsk Halk Cumhuriyeti’nin o dönemde başında olan Vitaliy Khotsenko, kasım ayında bölgenin halihazırda Türkiye’ye kömür ihraç ettiğini, bu kömürün daha sonra Orta Doğu ve Afrika pazarına gittiğini söylemişti. Reuters haber ajansı ise 2022 yılında bölgede üretilen kömürün Türkiye ya da başka ülkelere sevk edildiğine ilişkin gümrük verilerinde herhangi bir bilgi bulamadığını aktardı. Rusya’nın atadığı Donetsk ve Luhansk yetkilileri de Ukrayna hükümeti de kömür ihracatıyla ilgili yorumda bulunmadı.
Reuters’ın sorularına yanıt veren Rusya Federal Gümrük Servisi, Rusya’nın Şubat 2022’de yabancı ticaret istatistiklerini paylaşmayı askıya aldığını belirtti. Haberde, ticaret verileri tam bir fotoğraf sunmasa da kömürün bir kısmının, Donetsk ve Luhansk’a demiryolu bağlantısı olan Rostov ve Novorossiisk üzerinden sevk edildiği belirtildi.
ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan bir sözcü, iki bölgeden Türkiye’ye yapıldığı ileri sürülen kömür sevkiyatlarına ilişkin soruya, “Bunun gibi ticaret haberlerinden haberdarız ancak söz konusu bulgularınız hakkında yorum yapamayız. Rusya’nın Ukrayna’nın doğal kaynaklarının çalınmasından faydalanma yönündeki her türlü girişimini kınıyoruz” diye konuştu. Avrupa Komisyonu ise konuyla ilgili yorum yapmayı reddetti.
‘TİCARET SIRRI’
Reuters, 10 maden ve iki bölgeden kömür ihraç eden ilgili şirketlerle bağlantı kurmaya çalıştığını, bunlardan dördüyle bağlantı kurabildiğini, diğerlerinin ise yanıt vermediğini kaydetti. Buna göre, özel maden şirketi Nedra-06’nın direktörü Anton Nadeyev, Türkiye’ye yapılan sevkiyatı doğruladı. Nadeyev, konuyla ilgili başka detay vermeyerek, “Bunlar halihazırda bizim ticaret sırrımız. Bunu dile getirmeye hazır değilim” dedi. Rusya’nın kontrolündeki Donetsk’ten iş insanı Denis Karashchuk da üretilen kömürün bir kısmının Türkiye’ye sevk edildiğini teyit etti. (DIŞ HABERLER)
